Recensie: Wij Robots – Lode Lauwaert
12.07.2022“De techgemeenschap heeft geen zelfinzicht. Wij zijn geen humanisten of filosofen. Wij zijn ingenieurs. Voor Google en Facebook zijn mensen algoritmen.”
Bam! Deze beginquote van John Batell, medeoprichter van het gerenommeerde technologietijdschrift ‘Wired’, krijg je als lezer onmiddellijk ‘in your face’ bij de start van de boeiende ontdekkingstocht ‘Wij, robots’.
Zorgvuldig opgebouwd betoog met 3 ingrediënten
Bovenstaande quote geeft onmiddellijk aan wat de centrale onderzoeksvraag in ‘Wij, robots’ zal zijn. “Kan technologie neutraal zijn?” Dat is de vraag waarover Lode Lauwaert je meeneemt in zijn gedachtenpaleis. En daarvoor is Lauwaert goed geplaatst, want hij doceert techniekfilosofie aan de KU Leuven met een uitgebreide ervaring als gastonderzoeker aan de universiteiten van Wenen, Stellenbosch en Boston. Voor zij die graag nog even onbevangen over deze vraag nadenken, kondigen we alvast een ‘spoiler alert’ aan en raden we deze post niet verder te lezen.
U bent er nog? Dan wil u van ons horen dat Lauwaert in een helder en deskundig opgebouwd betoog duidelijk maakt dat technologie niet neutraal is. Daarvoor gebruikt hij tijdens het boek drie argumenten om aan te tonen dat technologie niet neutraal is; het voorzorgsargument, het neveneffectenargument en het verbeteringsargument. Het zou ons te ver brengen om de drie argumenten in detail toe te lichten. Maar de deskundigheid waarmee Lauwaert zijn betoog minutieus opbouwt is van heel hoge kwaliteit.
Discriminerende zeepmachine
Dat vraagt ook enige inspanning van de lezer. ‘Wij, robots’ is geen fastfood, maar meer verfijnde keuken waar u best de tijd en ruimte voor neemt. Lauwaert ontwijkt wel met glans de valkuil van een te rationeel en theoretische filosofeeroefening. Hij gebruikt met een uitgekiende dosering concrete voorbeelden die zijn argumentatie heel concreet en verstaanbaar maken. Zo is er het onthutsende voorbeeld van de Nigeriaanse man Chukwuemake Afigbo die in 2017 tweette dat het zeeptoestel dat hij wilde gebruiken, niet reageerde toen hij zijn (zwarte) hand eronder stak. Zijn video werd nog pijnlijker, toen hij liet zien dat wanneer hij een wit doekje onder de zeepdispenser stak, deze wel opnieuw perfect werkte… En zo zijn er nog talloze voorbeelden die de theses van Lauwaert erg mooi illustreren.
Leesplezier: ★★★★☆
Toepasbaarheid: ★★★☆☆
Onderbouw: ★★★★☆
Eindscore: ★★★★☆
Eindconclusie
‘Wij, robots’ is een boek dat iedereen moet lezen die bezig is met welke vorm van technologie dan ook. Het biedt een filosofisch inzicht waarom technologie niet neutraal is en waarom dit een aandachtspunt moet zijn. De mix van het filosofische discours van Lauwaert en de toegankelijke concrete voorbeelden, maakt van ‘Wij, robots’ een must-read. Enkel als lectuur voor het slapengaan, is het misschien minder geschikt. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat van het boek binnenkort een documentaire zal gemaakt worden. Dat wordt ongetwijfeld ook erg boeiende televisie.
Deze blog werd geschreven door Jeroen Naudts.
Wil je op de hoogte blijven van andere interessante boeken? Schrijf je dan zeker in op onze gratis tweemaandelijkse nieuwsbrief.
Via deze link vind je meer info over het boek: Wij robots